1. Đọc và hiểu câu chuyện trong kịch bản
Bạn có thể tổng hợp lịch sản xuất từ việc bóc tách kịch bản (breakdown sheet) và các ghi chú của đạo diễn. Nhưng nếu làm như vậy, bạn sẽ bỏ lỡ rất nhiều chi tiết có thể giúp bạn lên lịch sản xuất thực sự hiệu quả.
Trước khi bắt đầu công việc, đầu tiên bạn cần đọc kịch bản quay (Shooting script) ít nhất một lần trước khi bắt đầu ghi chú. Trong lúc đọc kịch bản, bạn sẽ biết được cảnh nào quan trọng hơn và cảnh nào đòi hỏi cao về cảm xúc.
2. Hãy nghĩ đến năng lượng của mọi người trước khi lập lịch sản xuất
Bóc tách kịch bản và lên lịch sản xuất là hai công việc rất khác nhau. Khi lên lịch sản xuất, bạn không chỉ thuần túy tập trung vào yếu tố kỹ thuật mà còn phải cân nhắc đến cả yếu tố con người, ví dụ như năng lượng và quá trình sáng tạo của các thành viên trong đoàn làm phim. Khi làm việc với lịch sản xuất, hãy tự hỏi bản thân ba câu hỏi sau cho từng cảnh:
- Ai là người làm việc nặng nhọc nhất trong cảnh này?
- Ai là người cần phải nghỉ sau cảnh trước đó?
- Ai là người đã khá rảnh rỗi trong một khoảng thời gian?
Việc hình thành lịch sản xuất mỗi ngày là dựa trên dòng năng lượng sáng tạo lên xuống của diễn viên và đoàn làm phim. Bạn sẽ có được một lịch sản xuất mượt mà, truyền cảm hứng sáng tạo hơn nếu bạn nắm được rõ yếu tố này.
Tham khảo
3. Ưu tiên các cảnh khó
Diễn viên sẽ thể hiện được diễn xuất thành công hơn khi lịch sản xuất quan tâm đến quá trình sáng tạo của họ. Điều này đặc biết đúng với những cảnh đòi hỏi về mặt cảm xúc và thể lực.
Diễn viên có thể chuẩn bị tập dượt trước ngày có cảnh quay khó. Nếu cảnh này đòi hỏi thêm thời gian để quay, bạn sẽ cần thời gian khác để bù vào. Nếu bạn đã đọc kịch bản trước khi lên lịch, bạn sẽ biết chính xác cảnh nào là điểm bước ngoặt cảm xúc của câu chuyện.
4. Lên lịch quay các cảnh dễ hơn sau các cảnh khó
Trong ngày quay, hãy để diễn viên và đoàn làm phim xử lý các khó hơn trước rồi sau đó thực hiện các cảnh khó hơn sau. Nhờ thế, mọi người sẽ cảm thấy thoải mái và dễ thở hơn khi về nhà. Khi bạn quan tâm đến sức khoẻ và tinh thần của diễn viên khi lên lịch quay, họ sẽ quay trở lại với trạng thái vui vẻ hơn vào sáng hôm sau, và mọi buổi sáng đi làm.
5. Dịch chuyển các cảm xúc là một quá trình tinh tế
Nếu diễn viên cần phải quay một cảnh cảm xúc mạnh, đừng lên lịch một cảnh rất tươi vui và hạnh phúc ngay sau đó (ngay cả khi cảnh hạnh phúc không quá phức tạp).
Dịch chuyển các cảm xúc là một quá trình rất tinh tế, khéo léo.
Giống như diễn viên, đạo diễn cũng cần thời gian để chuẩn bị cho các cảnh có cảm xúc phức tạp. Đây là một yếu tố bạn cần cân nhắc trong quá trình lên lịch quay.
6. Không tạo drama trên bối cảnh
Nguyên tắc quan tâm đến sức khoẻ và tinh thần của diễn viên cũng tương tự đối với các thành viên đoàn làm phim. Không nên có sự đối xử khác biệt trên bối cảnh. Nếu bạn quay một cảnh cần cú máy steadicam kéo dài 25 phút, hãy cho người vận hành steadicam được nghỉ khi cảnh đã quay xong.
Bạn cần nắm được phải mất bao nhiêu thời gian để các thành viên trong đoàn hoàn thành nhiệm vụ của họ và lên lịch quay tương ứng.
Ví dụ: Các nghệ sĩ makeup thường bị thiếu thời gian trong lịch quay.
7. Làm việc chặt chẽ với đạo diễn
Bạn cần làm việc chặt chẽ với đạo diễn khi lịch quay. Đạo diễn là người sẽ theo lịch của bạn khi bắt đầu bấm máy. Hãy nhớ rằng đạo diễn cũng là con người như tất cả chúng ta và cần thời gian để khởi động đoàn làm phim và hiểu rõ được đoàn.
Nửa đầu của ngày quay đầu tiên là cơ hội để đạo diễn thiết lập, quy ước quá trình làm việc. Một số đạo diễn làm chủ được công việc ngay từ ngày đầu tiên nên bạn hãy cho họ một cảnh nghiêng về kỹ thuật và không đòi hỏi cao về mặt cảm xúc. Đây là cảnh mà đoàn làm phim cần làm việc cật lực nhưng lại không gây ra căng thẳng trên set vì đạo diễn có thể làm tốt được ngay. Một số đạo diễn khác cần thời gian để khởi động và làm cho mọi người cảm thấy thoải mái nên bạn có thể đẩy các ngày làm việc dễ hơn lên trước.
Tham khảo
8. Lên lịch theo trình tự thời gian nếu khả thi
Nếu bạn đang quay NỘI. PHÒNG KHÁCH – NGÀY, hãy thử lên lịch quay theo trình tự trong kịch bản.
Bạn có thể có được các lợi thế về mặt hậu cần và cũng giúp đạo diễn, diễn viên giữ được mạch câu chuyện xuyên suốt ngày quay.
9. Có một phương án sáng tạo dự trù để làm bảo hiểm
Đây là một mẹo kinh điển tại Hollywood mà bạn nên biết: Luôn luôn quay hồi một và ba trước khi quay hồi hai.
Khi đạo diễn và diễn viên quay hồi một và hồi ba của phim, họ thiết lập lúc nhân vật và câu chuyện bắt đầu và kết thúc. Nếu họ chưa quay hồi hai, họ sẽ có thêm không gian, thời gian để khám phá những chi tiết tinh tế của nhân vật và câu chuyện. Họ sẽ đưa ra những điều chỉnh nhất quán cho phim.
Đối với những phim lớn cần nhiều tháng để quay, đây là một dạng bảo hiểm sáng tạo. Nếu có điều gì không may xảy ra với một thành viên chủ chốt (ví dụ như diễn viên chính) trong quá trình sản xuất, đoàn làm phim sẽ có thể thay đổi về nhân vật đó trong hồi hai.
10. Stripboard là một công cụ để xây dựng đoàn làm phim
Một lịch quay tốt có thể biến một đoàn làm phim thành một đội làm việc cực kì ăn ý. Lịch quay có thể xây dựng tinh thần, động lực, và một môi trường làm việc tích cực .
11. Lên kết hoạch để có ngày đầu quay phim thành công
Hãy lên kế hoạch trước để ngày quay đầu tiên nên dễ thở và kết thúc thành công. Mọi người sẽ có động lực và tinh thần hưng phấn, lạc quan để tiếp tục công việc nhưng tất nhiên không để tự mãn, cẩu thả.
12. Không để mọi người cảm thấy bực khi đi về nhà
Điều này đúng với tất cả các ngày trong quá trình sản xuất phim. Một số trợ lý đạo diễn (AD) và quản lý của tổ sản xuất thích lên lịch quá tay hoặc lầm tưởng rằng họ cần tăng tốc vào các ngày cuối cùng của lịch sản xuất. Nhưng hãy tưởng tượng rằng bạn phải đi quay phim hàng ngày, và bất kể bạn làm việc vất vả như thế nào, bạn vẫn kết thúc ngày làm việc mà các cảnh vẫn chưa được quay xong. Việc này làm cho mọi người cảm thấy ức chế khi về nhà.
Sau một thời gian, tình trạng trên khiến thành phần đoàn không còn muốn cố gắng nữa khi phải làm một việc bất khả thi. Vấn đề là lịch sản xuất đã đặt ra những tiêu chuẩn phi thực tế và không thể đáp ứng được.
Hãy thiết lập một lịch quay có tính khích lệ. Mọi người sẽ làm được nhiều hơn và có được kết quả tốt hơn.
13. Có một lịch quay bí mật
Bạn nên chuẩn bị một lịch quay bí mật bao gồm các cảnh bạn sẽ quay thêm trong trường hợp đoàn làm phim đi trước tiến độ. Bằng cách này, đoàn làm phim sẽ cảm thấy họ đang làm việc cực kì hiệu quả và muốn tiếp tục chuỗi thành công của họ.
Hãy chia sẻ lịch quay bí mật này với đạo diễn, AD, và chỉ các nhân sự then chốt.
14. Nạp năng lượng bằng nghỉ ngơi khi cần
Nếu đoàn làm phim gặp phải tình trạng kiệt sức, khả năng cao là đó là lỗi của bạn. Hãy tránh lịch làm việc 6 ngày/tuần, 7 ngày/tuần hết mức có thể. Bạn cần năng lượng của họ chứ không phải thời gian của họ. Cho mọi người thời gian nghỉ khi họ cần nạp lại năng lượng. Lịch các khoảng nghỉ cần phải được lên trước trong lịch quay.
15. Thích ứng lịch sản xuất một cách linh hoạt
Bạn đã chuẩn bị lịch sản xuất của mình rất cẩn thận , nhưng sự hoàn hảo rất hiếm khi xuất hiện khi đi làm phim. Do đó, bạn cũng nên dự phòng cho sự điều chỉnh và thay đổi.
Đây là một kịch nghiệm mà tôi đã học được từ một người làm việc cho Orson Welles và đã có nhiều năm kinh nghiệm lên lịch sản xuất cho Roger Corman ở hãng New World Pictures: “Lên lịch ngày nghỉ đầu tiên ngay sau hai ngày quay!”
Ngày nghỉ vào ngày thứ ba này đóng vai trò vô cùng then chốt trong quá trình sản xuất. Đây là cơ hội để sắp xếp lại hoặc thay đổi nhân sự, điều chỉnh lịch sản xuất, điều chỉnh kịch bản quay, và vô vàn khả năng thay đổi khác. Đoàn làm phim đã có hai ngày để kiểm tra trước, thấy được cách mọi thứ vận hành, và xác định các vấn đề gặp phải.
(Nguồn: Studiobinder)
Tham khảo